Banka Hesabından Rıza Dışında Para Çekilmesi

Kişinin İzni Olmadan Hesabından Para Çekilmesi Durumunda Banka Sorumlu Tutulabilir

Son dönemde banka dolandırıcılıklarındaki artış dikkat çekiyor. Genel olarak bankalar, bu durumlardan sorumluluk almıyor; bazen parayı transfer eden kişi ya da kişileri tespit edemiyorlar ve tespit ettiklerinde dahi mağdura bu bilgileri vermiyorlardı. Bu da mağdurun, kime karşı ve nasıl hak arayacağını bilemez hale gelmesine yol açıyordu.

Banka “Kusursuz Sorumlu” Olarak Kabul Edildi

Yargıtay, önemli bir noktayı netleştirerek şu hükmü verdi: “Bankacılık işlemlerinde işlem güvenliği bankanın sorumluluğunda olup, bankanın kusursuz sorumluluğu bulunmaktadır. Yani hesaptan yapılan para çekme işlemlerinde banka herhangi bir kusuru olmasa bile sorumluluk taşır. Bankalar, müşterilere internet üzerinden işlem yapma yetkisi tanırken doğabilecek bu tür riskleri öngörmeli ve gerekli önlemleri almalıdır. Banka bu önlemleri tam anlamıyla almadığı takdirde oluşacak zararlardan sorumludur. Tüm önlemleri aldığını kanıtlasa dahi, işlemin internetten gerçekleştirilmiş olması nedeniyle zarardan yine de sorumlu olacaktır.”

Bu durumda, paranın iadesi için bankaya dava açılmasının da önünü açmıştır.

Bankadan Kaynaklı Güvenlik Açığı ve Müşteri Kusuru İncelenir

Ancak, bazı istisnai durumlar kararlarda ele alınmaktadır. Örneğin, hesap sahibi dolandırıcı tarafından verilen talimatları rızasıyla yerine getirmiş mi? Telefon üzerinden bir tuşa basmış mı, kod girmiş mi ya da bir numarayı aramış mı? Şifresini paylaşmış mı? Bu gibi durumlar bankanın sorumluluğunu hafifletebilir ya da hesap sahibinin olağan dışı bir kusuru varsa, bankanın tamamen kusursuz kabul edilmesine neden olabilir. Dolayısıyla hesap sahibinin sorumluluğu, kendi kusuruna göre belirlenir. Hafif kusur bile bankanın sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

Örneğin, hesap sahibinin dolandırıcının hesabına kendisi EFT/havale yapması durumunda, bankanın sorumluluğu bulunmaz. Çünkü burada “rıza dışı para aktarımı” söz konusu değildir.

Ayrıca Yargıtay, mahkemelerin bu tür davalarda bilirkişi atayarak bankanın gerekli güvenlik önlemlerini yerine getirip getirmediğinin (risk teyit mekanizmaları, kimlik doğrulama) incelenmesi gerektiğini belirtir. Gerekirse, bilirkişiler tarafından teknik inceleme yapılarak kusur oranı belirlenebilir.

Paranın İadesi İçin Bankaya veya Karşı Tarafa Yönelmenin Yanında Suç Duyurusu Yapılmalıdır

Yukarıdaki bilgiler, paranın iadesi için açılacak hukuk davası açısından geçerlidir. Ancak dolandırıcıların cezalandırılması için ceza davası da açılmalıdır. Bunun için bu kişiler hakkında suç duyurusu yapılması gereklidir. Bu, bilişim suçu kapsamına girer. Hem hukuk davasında hem de savcılık soruşturmasında, paranın transfer edildiği hesaplara bloke konulması talep edilmelidir. Bloke işlemi önce bankadan talep edilmeli; eğer banka işlemi şüpheli bulursa kendiliğinden de blokeyi uygulayabilir. Ancak banka bloke koymazsa, mahkeme ya da savcılık aracılığıyla konulmalıdır.

İnternetten Ürün Alımı İçin Para Göndermek, Rıza Dışı Para Çekimi Sayılmaz

İnternetten bir ürün satın alırken parayı göndermenize rağmen ürün elinize ulaşmadığında, bu, rızanız olmadan hesabınızdan para çekildiği anlamına gelmez. Yanlışlıkla para göndermek olarak da değerlendirilmez. Ancak bu da farklı bir dolandırıcılık türü olabilir. Bu durumda yapılan havale veya EFT'nin iadesi kolaylıkla sağlanamayabilir. Öncelikle suç duyurusunda bulunmak gerekir. Suç duyurusu, karşı tarafın tespit edilmesi ve cezalandırılmasını amaçlar; paranın iadesine yönelik bir karar verilmez. Karşı tarafın tespiti savcılığın incelemesine bağlı olarak zaman alabilir. Savcılık bu bilgileri tespit ettiğinde, bu verilerle karşı tarafa yönelik hukuki işlemler başlatılabilir. Bu durumları göz önünde bulundurarak, suç duyurusunu başlatmak ve savcılık sürecinin takibinde, avukat desteği almak işleri kolaylaştırabilir.

Dolandırıcılık vakaları yayılıp değiştikçe, yargı kararları da gelişiyor ve emsal teşkil ediyor. Çetinkaya Hukuk & Danışmanlık olarak yaşadığınız mağduriyette yanınızda olacağımızı ve mağduriyetinizi giderme hususunda elimizden geleni yapacağımızı bildirmek isteriz.

Av. Enes Eren Çetinkaya